Het verhaal van het lichaam

Wat zegt een lichaamshouding over jouw persoonlijkheid? Zegt jouw lichaamshouding iets over jouw levensverhaal en jouw overtuigingen? En is lichaamshouding te veranderen? En daarmee ook je overtuigingen? Of zijn we zoals we zijn en moeten we daar niets aan willen veranderen. De waarheid ligt vast ergens in het midden. Ik geloof dat je lichaam een verhaal vertelt. Wat is het verhaal van het lichaam, het verhaal van jouw lichaam?

Iedereen anders

Iedereen is anders en elk lichaam is anders. Daar zullen de meeste mensen het wel over eens zijn. Hoe het lichaam is, wordt deels bepaald door je DNA, wat je van je voorouders meekrijgt. Hier kan je niet zoveel aan veranderen is mijn beleving. Je krijgt dit lichaam mee en hebt het daarmee te doen. Voor het andere deel wordt het gevormd door het leven zelf. In de eerste kinderjaren wordt, volgens de karakterologie van Wilhelm Reich, jouw lichaamshouding verder gevormd. Afhankelijk van de omgeving waar je opgroeit en de aangeboren persoonlijkheid, kan het gebeuren dat je als kind gevoelens onderdrukt waarbij het lichaam in spanning wordt gebracht. Bijvoorbeeld een kind onderdrukt de wil te ontdekken, de natuurlijke nieuwsgierigheid omdat het wordt tegengehouden door een angstige ouder die het kind wil beschermen tegen onheil. Hierdoor kan de levensenergie niet meer vrijelijk stromen. De spanning die hierdoor in het lichaam ontstaat, wordt spierpantsering genoemd. Door deze spierpantsering zorg je ervoor dat je de pijn niet meer voelt. Je zet een emotie bijvoorbeeld vast; deze toon je dus niet meer aan de buitenwereld maar je slaat de energie van de emotie op in je lijf. Of je besluit helemaal niets meer te voelen in je lijf en je vlucht in je gedachten. Dat laatste noem je een karakterpantsering. Volgens Reich is deze pantsering dus niet alleen psychisch van aard maar juist ook lichamelijk te zien. De eerste zes tot acht levensjaren van een kind zijn bepalend. Maar ook verder in het leven kan nog pantsering ontstaan door ingrijpende gebeurtenissen.

Invloed vanuit onze kinderjaren: het lichaam als pantser

Inzicht in het pantser helpt om te zien hoe we acteren in het dagelijks leven met de ander. Onze lichaamshouding kan daar inzicht in geven. Hoe ontstaat nu eigenlijk een pantsering. Ik geef een tweetal voorbeelden. Voorbeeld 1: Een kind wordt structureel gestraft omdat het zijn woede uit. Woede uitten wordt thuis niet geaccepteerd. Hierdoor kan hij zijn gevoel letterlijk gaan onderdrukken of er onder houden, door zijn spieren aan te spannen. Wanneer dit vaker gebeurt en woede als emotie wordt gezien die je maar beter kan onderdrukken, wordt dit langzaam maar zeker deel van de lichaamsstructuur. Het lichaam kan een opgeblazen indruk achter laten. Voorbeeld 2: Een baby is op zoek naar voeding, warmte en aandacht. Op het moment dat hij dit onvoldoende krijgt omdat de moeder de baby bijvoorbeeld structureel lang laat huilen of er structureel met de aandacht niet helemaal bij is, kan er een gevoel van tekort ontstaan. Het kind past zich aan bij wat er gegeven wordt wat zich uit in beperkte toestroom van levensenergie (zwakke ademhaling). Het lichaam oogt futloos.  Ik wil hier bij benadrukken dat ouders of begeleiders in de meeste gevallen niet de intentie hebben het kind te “schaden”. Het gebeurt. Ouders hebben ook weer hun eigen karakterstructuren.

Onderstaand zie je de verschillende karakterstructuren met daaronder een korte uitleg. Dit is zeer summier. Mocht je hier meer over willen weten, lees dan De Maskermaker van Wibe Veenbaas.

Schizoide karakterstructuur

Deze structuur ontstaat in de eerste fase van ons leven en soms al prenataal. Het kind heeft een bedding nodig om zich welkom en veilig te voelen op de wereld. Iemand met deze karakterstructuur heeft dit in meer of mindere mate gemist. Deze personen zeggen vaak veel in het hoofd te leven in plaats van in het lijf. Vaak is het gevoel uitgeschakeld. De persoon is niet snel op zijn gemak. Het zijn vaak gevoelige mensen met een goed ontwikkelde intuïtie. De fysieke manifestatie is een vaak dun en weinig “bewoond” lichaam, de energie is rondom het hoofd, de ogen staan alert. Er is weinig samenhang in het lichaam: draaiingen in de romp of ledematen die een eigen leven lijken te hebben. Koude voeten, weinig geaard.

Orale karakterstructuur

Het kind met de orale karakterstructuur heeft structureel te weinig voeding en zorg uit de omgeving ontvangen. Deze personen vinden het lastig zich in hun volheid te geven. Ze kunnen lastig ontvangen. Het is niet snel goed voor deze mensen. In de houding is dit te zien in lange, dunnen spieren en weinig kracht. De ogen staan hongerig. Het bekken is gekanteld, de borst en de buik ingezakt. Er kan sprake zijn van overgewicht als reactie op het tekort. Sloomheid en inertie liggen op de loer.

Symbiotische karakterstructuur (niet op het plaatje)

Bij deze karakterstructuur heeft het kind te weinig ruimte gehad om te leren om op eigen benen te staan. Het experiment van het kind wordt onvoldoende gefaciliteerd door bijvoorbeeld angstige ouders. Er is een teveel samen in plaats van alleen. Deze persoon heeft moeite met autonomie en begrenzing. Fysiek komt dit tot uiting door weinig vormkracht. Er is sprake van ingehouden adem en onderontwikkelde spieren. De persoon maakt soms een transparante indruk. De ogen zijn alert, gericht op de omgeving. De energie, de beweeglijkheid en spierspanning is wisselend om zo de nader te kunnen volgen.

Masochistische karakterstructuur

Bij deze karakterstijl heeft het kind te weinig zijn eigen wil kunnen ontdekken waardoor een bepaalde levenslust ontbreekt. Een mening uitten, een duidelijke nee of boos worden werden thuis structureel de kop ingedrukt. Fysiek manifesteert zich dit in korte en gedrongen spieren, een ingehouden indruk als een ballon die onder druk staat en ingetrokken genitaliën en billen (staart tussen de benen).

Psychopathische karakterstructuur

Dit kind heeft te weinig steun ontvangen tijdens de eigen ontwikkeling. Prestaties moeten geleverd worden die eigenlijk nog boven het kunnen liggen. Het kind heeft op een te vroege leeftijd al teveel zelfstandigheid gekregen en het idee ontwikkeld alles zelf te moeten doen. Er is weinig vertrouwen in de buitenwereld. Iemand met deze karakterstructuur is een geboren strijder die een constante paraatheid bezit. Er is weinig ruimte voor de echte ervaring, weinig echte gevoelens en geringe waardering voor de dingen die hem makkelijk afgaan. Lichamelijk is dit te zien in dat de energie geconcentreerd is in het bovenlichaam wat vaak breder is dan het onderlichaam. Hij tilt zichzelf letterlijk op. Er is te weinig vertrouwen echt te landen, dus er zit weinig energie in de benen. Dit geeft een driehoekig beeld: brede schouders, smal middel, dunnen benen, geharde spieren.

Rigide karakterstructuur

Om en nabij het vierde levensjaar wordt de seksuele energie van een kind wakker. Het kind begint de liefdesenergie in toenemende mate te richten op de ouder van het andere geslacht. De ouder interpreteert het seksueel getinte gedrag verkeerd of er mist überhaupt een ouder om dit toe te richten. Het hart wordt gebroken of er ontstaat een leegte. Het hart bevriest als pantsering. De rigide persoon zal zich nooit helemaal geven door de angst op afwijzing. Er is sprake van veel controle. Overgave is het thema van deze structuur. Fysiek zien we hier een goed ontwikkeld lichaam, alles in kloppende porporties. Het lichaam doet sensueel aan terwijl er tegelijktijdig een prikkeldraad voelbaar is rond het sensuele lichaam wat zegt: kom niet te dichtbij.

Tot zover een opsomming van de verschillende karakterstructuren. De karakterstructuren zijn sterk uitvergroot. Het is absoluut niet de bedoeling iemand een etiket op te plakken of in een hokje te duwen. Vaak herken je niet één maar meerdere structuren in jezelf.

De verschillende pantseringen kunnen in meer of in mindere mate op late leeftijd in het gedrang komen. Het idee waarmee ik ben opgeleid is dat met lichaamsgerichte therapie oude, onderdrukte emoties en gevoelens die bevroren zijn in de karakterpantsering, kunnen ontdooien en terug keren in het bewustzijn.

Invloed vanuit onze dagelijkse bewegingen

Uiteindelijk vertellen niet alleen ons DNA en onze kinderjaren hun verhaal over ons lichaam, maar ook onze dagelijkse bewegingen in werk, sport of hobby. En wat denk je van de invloed van het huidige computer- en mobiele device gebruik. Allemaal invloeden die zich ook in het lichaam manifesteren.

Veel mensen, met name uit het bedrijfsleven, zullen zich herkennen in onderstaande houding. Al heeft menig bedrijf zich op ergonomisch gebied ontwikkeld en zijn stoelen en bureaus bij te stellen en vergaderruimtes creatief ingericht, elk mens heeft de touwtjes voor een goede houding zelf in handen. Als je stelselmatig de schouders omhoog trekt bij een vervelend mailtje wat binnenkomt; of niet uitgerust bent door teveel werkdruk en je in elkaar zakt als een plumpudding op de stoel; dan is er een kans dat er disbalans in je lichaam ontstaat.

Elk beroep heeft zijn eigen lichaamsuitdaging J Een tandarts werkt heel precies in een vrij rigide houding waardoor de nek vaak wordt belast. Dat geldt overigens ook voor mensen met het beroep van edelsmid die ook op de millimeter precies moeten werken. Politiemensen hebben weer van alles aan hun middel hangen waardoor problemen in de onderrug of het heupgebied kan ontstaan. Mensen in de verzorgende / verplegende sector hebben vaak te maken met bewegingen waarbij ze mensen ondersteunen of moeten tillen wat vaak spanning in de rug met zich meebrengt. Vroeger of later kunnen er klachten ontstaan. Vaak gaan mensen op dat moment actie ondernemen. Ze gaan naar een lichaamsgerichte therapeut en krijgen hopelijk een eerste bewustwording mee. De eerste bewustwording over je lichaamshouding is vaak stap 1, echter de discipline naar meer lichaamsbewustzijn gedurende de dag is een tweede stap. Ben je bereid om de discipline op te brengen om in je dagelijkse werkzaamheden naar je lichaam te luisteren en de bewegingen te maken om jouw lichaam in balans kunnen houden. Je kan het als vervelend ervaren. Je kunt het gevoel hebben iets extra te moeten doen wat je belemmert in je huidige activiteiten die je op een bepaalde manier en in een bepaald tempo gewend bent te doen. Welke overtuiging zit jou in de weg om naar je lichaam te luisteren?

Benieuwd naar jouw verhaal?

Samenvattend kan je zeggen dat jouw lichaamshouding een optelsom is van wat je van je voorouders meekrijgt plus de overtuigingen en patronen die ontstaan tijdens jouw leven.

Ben jij benieuwd naar wat jouw lichaam je te vertellen heeft? En/ of ervaar je lichamelijke klachten en wil je ervaren welke rol jouw lichaamshouding daarbij heeft? Ik begeleid je graag in één of meerdere sessies. De intake en een body reading, indien relevant voor jouw hulpvraag, bepalen de inhoud van onze massage sessie.