Meer flexibiliteit met Fascia Stretching

Fascia stretching is een actieve en dynamische manier van stretchen die gericht is op de fascia in ons lichaam. Fascia is een soort bindweefsel wat jouw lichaam bijeen houdt en de vorm van jouw lichaam bepaald. Fascia stretching is een populaire manier van stretchen in Noord-Amerika en wordt in Nederland nog niet veel aangeboden. Waarom dit zo’n effectieve manier van stretchen is, lees je in deze blog. Voordat ik hier op in ga, eerst nog even wat uitleg over fascia.

Wat is fascia? 

Fascia is een bindweefselstructuur en loopt door ons hele lichaam als een soort communicatienetwerk. Het bindweefselnetwerk omgeeft elke cel van het lichaam. Het omvat de spieren, botten, gewrichten en organen. Fascia zorgt ervoor dat het lichaam een samenhangend en functionerend geheel is. Het zorgt ervoor dat alles in het lichaam makkelijk beweegt en over elkaar glijdt. Het faciliteert de bewegingen in het lichaam.

Fascia houdt het hele systeem bijeen en is daarmee bepalend voor jouw lichaamsvorm. Die vorm is niet vaststaand want fascia verandert van vorm. Daarnaast worden cellen in je lichaam ook constant vernieuwd. Fascia is de schakel tussen beweeglijkheid en stabiliteit. Door overbelasting of verwonding van je lichaam, beschermt fascia jou door extra stabiliteit te geven op die specifieke plek. Die plek in je lichaam wordt vervolgens wel extra verstevigt maar ook minder flexibel waardoor er een disbalans kan ontstaan. Dat uit zich dan vaak in stijfheid en/of pijn. Ben je benieuwd hoe fascia eruit ziet en hoe het reageert? Bekijk dan dit filmpje.

Hoe houd je de fascia gezond?

Fascia bestaat voor het overgrote deel uit water waardoor het ervoor zorgt dat de verschillende weefsels goed langs elkaar heen kunnen glijden. Belangrijk is om de fascia soepel en vochtig te houden. Dit doe je door een diversiteit aan bewegingen zodat je lichaam telkens nieuwe impulsen krijgt. Dit wordt ook wel dynamische beweging genoemd. Statische bewegingen daarentegen vanuit routinematige activiteiten en/ of repeterende bewegingen, creëren meer dichte fascia en soms littekenweefsel.

Naast diversiteit aan beweging, is het ook van belang om naar je lichaam te luisteren welke beweging het nodig heeft op welk moment. Je lichaam kennen is uitgangspunt om er überhaupt naar te kunnen luisteren. Waar is het stijf of waar kan het juist misschien wat meer stevigheid gebruiken; waar voel je je lichaam en welke delen voel je niet of nauwelijks; waar zit veel beweging en waar juist niet? Met zelfonderzoek van het lichaam kan je meer gaan voelen waar het in je lijf stijf voelt of waar juist meer activatie nodig is.

Op welke ideeën is fascia stretching gebaseerd?

Een bekende massagetechniek die op de fascia werkt is de diepe weefsel of wel deep tissue massage. Daar heb ik eerder een blog over geschreven: “het effect van een diep weefsel massage”. En nu dus: fascia stretching. Wat zijn de achterliggende ideeën van fascia stretching?

De “normale” manier van stretching is vaak gericht op het aanhouden van een bepaalde pose voor een bepaalde tijdsduur. Dit noemen we ook wel een statische stretch. Echter elk weefsel heeft zijn eigen tijd nodig. Vooral fascia heeft de tijd nodig om te verzachten. Hoe meer je jezelf forceert in een bepaalde stretch, hoe minder de fascia meewerkt. Stretching levert dan niet veel op en daarnaast ligt overstretching op de loer wat ook weer kan leiden tot een vervelende blessure. Het idee achter fascia stretching is dat weerstand wordt gegeven door degene die wordt gestretcht en hij of zij gaat hierbij tegen de beweging van de stretch in gaat. In plaats om helemaal los te laten, activeer je het gebied. Daardoor reageert de fascia zodanig dat is gebleken dat je daarmee juist steeds verder in een stretch kan komen.

Wat mij heeft geholpen om deze manier van stretchen te begrijpen, zijn de achterliggende ideeën uit Bob Cooley’s boek Resistance Flexibility 1.0:

1.Fascia stretching gaat over een natuurlijke manier van stretchen. Op het moment dat je begint met stretchen om een spier te verlengen, zal deze spier zich op een natuurlijke manier samentrekken. Dit is de natuurlijke reflex van het lichaam. Denk maar eens aan de manier waarop katten zich uitrekken of hoe jij je uitrekt met je armen omhoog als je in de ochtend wakker wordt. Je rekt jezelf uit en zet spanning op je lichaam. Doe het maar eens. Als je de spier aanspant terwijl je stretcht verandert de fascia, die als een jasje om de spier heen zit, drastisch. Het jasje neemt een ander vorm aan en wordt tegelijkertijd gehydrateerd. Daarmee is de sleutel tot verandering van vorm gevonden.

2.Het verkorten van de spier is afhankelijk van de flexibiliteit van deze spier. Het vermogen van een spier om langer te worden, zorgt er tevens voor dat deze ook in dezelfde mate korter kan worden. En hoe korter de spier kan worden, hoe meer bewegingen mogelijk zijn. Dat betekent dat hoe meer je kunt stretchen, hoe hoger je kunt springen, draaien, etc. Niet alleen wordt de spier korter maar ook de reactiesnelheid van de spier wordt korter, volgens Cooley.

3.Balans is fundamenteel. Als je de spiergroepen aan de ene kant van je lichaam behandelt, moet je ook de andere kant behandelen. Zo te zeggen, als je met de hamstrings aan de achterkant van je bovenbeen aan de gang gaat moet je ook met de voorkant, de quadriceps, aan de slag. Deze spiergroepen werken complementair aan elkaar. Waarom dit zo belangrijk is, volgens Cooley? Wanneer je een spier wilt versterken, moet de balancerende of tegenovergestelde spier, zodanig flexibel zijn om te verlengen zodat de verkorting kan plaatsvinden. De meeste mensen denken bij een stretch dat de spiergroep die ze aan het stretchen zijn niet flexibel genoeg is, terwijl het net zo goed kan zijn dat de tegenovergestelde spiergroep niet flexibel genoeg is om te verkorten. We hadden namelijk bij idee 2 al gezien dat het vermogen van flexibiliteit ofwel verlenging gelijk is aan het vermogen van verkorting van een spier of spiergroep.

Hoe werkt fascia stretching op de massagetafel?

Fascia stretching combineer ik vaak met andere technieken. Je kunt er echter ook voor kiezen om een gehele behandeling fascia stretching te ervaren. Dit gebeurt dan vaak met de lekker loszittende kleren aan. Om een beetje beeld te krijgen van deze manier van stretching, hierbij een filmpje van mijn collega Linda:

Wat wordt er precies gedaan bij fascia stretching op de massagetafel? Fascia stretching is een samenspel in beweging tussen de therapeut en de cliënt. In de beweging van de stretch, zorgt de therapeut ervoor dat het gehele gewricht wordt aangesproken. Dan kan vanuit verschillende posities worden gedaan afhankelijk van waar het voor de cliënt het meest effect heeft. Door tractie op een gewricht wordt er een signaal naar je hersenen gestuurd over de ruimte die ontstaat en welke dus mogelijk is. In de stretch geeft de cliënt op een inademing tegenkracht om vervolgens weer langzaam los te laten op de uitademing. Het resultaat van deze manier van stretchen is groter dan de “normale” manier van stretchen. Dit komt door de combinatie van tractie, het laten uitvoeren van tegendruk door de cliënt en het stretchen te combineren met een actieve begeleide manier van ademen.

Voordelen van Fascia Stretching

Fascia stretching geeft vaak meteen een gevoel van vrijheid, ontspannenheid en energie in het lichaam. Het helpt om meer bewegingsvrijheid, flexibiliteit en lenigheid te ervaren. Het kan helpen bij pijnklachten zoals gewrichtspijn, spierpijn, neurogene pijn, psychische pijn en Iatrogene pijn (pijn door bijwerking medicatie). Ook kan het je lichaamshouding verbeteren. Het kan bijvoorbeeld een positieve uitwerking hebben op bekken scheefstand, verbeteren van je manier van lopen of het verminderen van een holle of bolle rug.  Ook kan het een betere balans en coördinatie opleveren.

Welke voordelen van fascia stretching zou jij willen ervaren?

Ben je geïnspireerd en denk jij baat te kunnen hebben bij fascia stretching? Boek dan een afspraak zodra het weer kan. Wat op dit moment wel kan: Momenteel ben ik zelf bezig om de fascia stretching bij mezelf toe te passen. Tijdens de corona periode kan ik op basis van jouw vraag, je via video contact helpen met de juiste fascia stretches.